İnsan Odaklı Aydınlatma Nedir?
Aydınlatmanın belirli bir süre sonra gözlerimizi yorarak vücut ısımızı arttırdığı bilinmektedir. Araştırmalar sonucu hayatımızın büyük bir bölümünü yapay ışık ile iç mekanlarda geçirmekteyiz. İnsan odaklı aydınlatma, aydınlatmanın iç mekânda insanların konforunu, yaratıcılığını ve fiziksel yeterliliğinin tüm yönleriyle ele alan bir anlayıştır.
İnsan Odaklı Aydınlatma (HCL), ışığın insanlar üzerindeki
etkileri doğrultusunda yapay mekân aydınlatması olarak tanımlanabilir. Aydınlatmada,
güneş ışığını günlük yaşamımıza katarak gerekli yerlerde de yapay aydınlatma
ile senkronize edilmelidir.
Görmek için ışığa ihtiyacımız vardır ve ışık, günlük rutinimizin büyük bir kısmını etkiler. Uyandığımız andan gün bitimine kadar hayatımızı ışığın durumuna göre planlarız. Geceleri çalışmak, seyahat etmek veya uyanık olmak zorunda kaldığımız durumlarda, biyolojik sistemimiz doğrudan bu değişime uyum sağlayamaz ve fiziksel olarak etkileniriz. Bu da vücudumuzda uyku bozukluğu veya stres gibi sonuçlar yaratabilmektedir.
Neden insan merkezli bir aydınlatmaya ihtiyaç duyarız?
İnsanlar yapay ışık karşısında hem fiziksel hem de biyolojik
olarak etkilenmektedir. Bir ışık sistemi kurgularken fiziksel aktivitelerimizi
ve biyolojik yetilerimizi hesaba katmamız gerekir. Yetersiz ortamlarda ideal ışık
konforunu sağlamak için çalışmalar yapılmalıdır.
Tüm canlıların “sirkadiyen” adı verilen iç saati vardır ve
sirkadiyen, istisnalar dışında güneşin doğuşuyla uyanıp batışıyla uyuduğumuz
anlamına gelmektedir. Uyku ve uyanıklık düzenini güneşe göre ayarlamak bütün
yaşantımızı etkilemektedir. Günlük yaşamımızı geçirdiğimiz okullar, sağlık
birimleri, işyerleri ve endüstriyel binalar tasarlarken HCL çözümlerinden
faydalanmak oldukça önemlidir.
Doğal ve yapay ışık, ruh halimizi ve aktivite seviyemizi etkileyen en önemli etkenlerden biridir. Doğal ışığı taklit ederek uygulanan yapay ışıklar güneş ışığına uymak için iç mekanlarda uygulanan metotlardan biridir. İnsana göre optimize edilen ışıklar, güneşin yoğunluğuna göre de değişmektedir.
İnsan odaklı aydınlatma planlanırken, ışık spektrumu, ışığın yoğunluğu, ışığın zamanlaması ve süresi, ışığın dağıtımı gibi bazı ölçüler vardır; bu ölçülendirmelerin her yapıda tasarlanırken, kendi özelinde ele alınması gerekmektedir.
Işık Spektrumu
Işığın mavi dalga boylarının iş hayatımızda aktiflik kattığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Evlerimizde ve iş yerlerimizde vücudumuza uyarı göndermek, uyanık kalma gibi durumlarda mavi spektrumda ışık kaynakları kullanırız. Dinlenmeye veya rahatlamaya ihtiyaç duyduğumuzda ise sarı ışığın etkisinden faydalanırız.
Işık Yoğunluğu
Araştırmalara göre vücudumuzun ihtiyaç duyduğu ışık yoğunluğu çalışma ve dinlenme durumumuza göre değişmektedir. Bu gibi durumları birbirinden ayırarak gerekli enerji tasarrufu da sağlanması için insan odaklı aydınlatma çözümleri yapılmalıdır.
Işığın Zamanlaması ve Süresi
Güneşin doğuşu ile yapay ışık ihtiyacımız azalır ve biyolojik saatimiz başlar. Yapay ışığa ihtiyaç güneş battığında başlayarak uyku saatinde sona erer. Doğal ışıktan faydalanma ve yapar ışığı kullanım süreleri doğru planlanıp, vücudumuza göre en verimli şekilde uygulanarak 24 saatlik döngü sağlanmalıdır.
Gün Işığı Yaşam Kalitemizi Nasıl Belirler?
Kentleşmenin artması ve yapı tiplerinin değişmesiyle ve
yapay ışığın hayatımızdaki yeri oldukça arttı. Pandemi sonrası gelişen hibrit
çalışma ve home Office çalışma türleriyle birlikte artık her yerde üretkenlik
sağlamaktayız. Sağlığımızı etkilemeden verimli bir yaşam için gün ışığının
doğal etkilerine ihtiyacımız vardır.
İnsan Odaklı Aydınlatmanın, performans üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Güneş ışığından yetersiz faydalanan ofislerde çalışarak, vücudumuzun ihtiyacı doğal ortadan giderek uzaklaşıyoruz. Biyolojik ritmimizde gün ışığının olmaması, biyolojik olarak ciddi fiziksel sorunlar yol açabilir.
ASPEN Lumuner LED Aydınlatma ürünleri, asma
tavan sistemleri başta olmak üzere tüm metal, taş yünü ve ahşap asma tavan
sistemlerine entegre olabilecek şekilde tasarlanmıştır. LED aydınlatmanın asma
tavan plakalarına entegrasyonu ile asma tavan ve aydınlatma çözümleri bir
bütünlük oluşturur. Böylelikle mimari projelerde yenilikçi ve estetik çözümler
sunar.
Lumuner, Standart Çözüm LED Aydınlatma sistemleri; ihtiyaca
göre belirlenen güç ve lümen değerlerine göre ayarlanmakta, sistem yapısı
istenilen renklerde üretilebilmekte ve asma tavanlara göre
özelleştirilmektedir.
Hacim akustiği gerektiren özel mekanlarda ise perforasyonlu
ve derzli seçeneklerle tamamen modüler ürünler sunulmaktadır. Konferans
salonları, çağrı merkezleri, hastane projeleri, toplantı odaları, spor
salonları, konut projeleri, ofisler ve okul projelerinde yaygın olarak tercih
edilen sistemlerdir.
ASPEN'in ürünleriyle yer aldığı aydınlatma projelerine
ulaşmak için tıklayınız.
Kaynakça:
https://glamox.com/gsx/light-management
https://www.fagerhult.com/knowledge-hub/human-centric-lighting/vad-ar-human-centric-lighting/
https://www.ledvance.com/professional/products/product-stories/human-centric-lighting
